Þreytt þjóð, þreyttur forseti

Sjálfstæðismenn hafa tryggt kjör Ólafs Ragnars Grímssonar fimmta kjörtímabil hans sem forseti. Ólafur Ragnar Grímsson situr því 20 ár í embætti forseta - ef að líkum lætur - sem er óþekkt í nokkru lýðræðislandi á Vesturlöndum. Úrslitin vekja til umhugsunar um stöðu þessarar þjóðar sem er ráðvillt, þreytt og áhugalaus. Þjóðin á því skilið að fá gamlan og þreyttan forseta sem gengið hefur á bak orða sinna, breytt afstöðu sinni og skoðun hvað eftir annað og afskræmt heiðarlega umræðu. En vatnið er gott Íslandi.

Þóra Arnórsdóttir forseti

Þrennt er það sem forseti Íslands á að sinna. Í fyrsta lagi á hann að vera sameiningartákn – ekki stjórnmálaafl – og koma fram fyrir hönd allrar þjóðarinnar– ekki hagsmunahópa sem mest eru áberandi hverju sinni.

Í öðru lagi á forseti að koma fram undir merki menningar og mannúðar, hafinn yfir pólitískar væringar – án undirmála, blekkinga og ósanninda, vinna að sátt og samlyndi allra sem í landinu búa, af hvaða þjóðerni og hvaða uppruna sem er, líta til heimsins alls en ekki síður inn á við, gagnrýninn á sjálfan sig og þjóðina og vinna gegn misrétti, hroka og ofmetnaði.

Í þriðja lagi á forseti Íslands að sinna stjórnarathöfnun sem stjórnarskráin felur honum beint í anda þingbundins lýðræðis.

Þóra Arnórsdóttir kemur sem ferskur andblær inn í svækju átakastjórnmála, óbundin, heiðarleg og óháð, talar frá hjartanu en vefur sig ekki orðskrúði og gömlum slagorðum áróðursmanna. Hún getur sigrast á spillingu og flokkadráttum sem geysað hafa í landinu undanfarin 16 ár og orðið sameiningartákn, boðberi mannúðar og menningar og tryggt þingbundna lýðræðisstjórn í landinu.

Þóra Arnórsdóttir forseti.

Grein þessi birtist í Morgunblaðinu 28. júní 2012

Fremstur meðal jafningja - og stjórnmálaflokkur eins manns

Árið 1968 var Kristján Eldjárn kjörinn forseti með 65% greiddra atkvæða, þótt á móti honum færi einn af mikilhæfustu stjórnmálamönnum aldarinnar, hógvær lærdómsmaður, Gunnar Thoroddsen, sem hlaut aðeins tæp 35%, enda þótt að baki honum stæði Sjálfstæðisflokkurinn heill og óskiptur auk margra valdamanna þjóðarinnar. Stuðningsmenn Kristjáns Eldjárn völdu honum einkunnarorðin fremstur meðal jafningja.

En hvers vegna kaus íslenska þjóðin til forseta hógværan og lítillátan fræðimann, sem einkum var kunnur almenningi af útvarps- og sjónvarpsþáttum um forna menningu þjóðarinnar, en höfnuðu margreyndum stjórnmálamanni á þeim miklu umbrota- og átakatímum sem ríktu í landinu – og raunar heiminum öllum? Átök þessara ára voru mikil og mikil óvissa ríkjandi. Kalda stríðið var í algleymingi og heiftúðug átök innan NATO vegna valdaráns herforingjanna í Grikklandi. Eftir "vorið í Praha" gerði Varsjárbandalagið innrás í Tékkóslóvakíu í ágúst 1968 og heimurinn rambaði á barmi styrjaldar.

Gengi íslensku krónunnar var þetta ár lækkað um 35.3% vegna lélegra aflabragða og lækkandi fiskverðs. Hatrammar deilur urðu á Alþingi og ASÍ mótmælti „harðlega, eindregið og einhuga þeirri stórfelldu ásás á launakjör alþýðu”. Aðsúgur var gerður að forsætisráðherra á götum úti og þúsundir Íslendinga fluttust af landi brott vegna atvinnuleysis. Hafís var fyrir Norðurlandi og Austfjörðum og ísbrú milli Íslands og Grænlands. Árið 1968 – þegar Kristján Eldjárn var kjörinn forseti – var því ekki síður umbrota- og óvissutími en nú – á því herrans ári 2012.

Engum Íslendingi datt hins vegar í hug árið 1968 að forseti Íslands ætti að bjarga atvinnuvegum og efnahag þjóðarinnar eða heimsfriðnum – allra síst forsetanum sjálfum. Slíkt stórlæti var Kristjáni Eldjárn fjarlægt. Frá því hann talaði fyrst til þjóðarinnar við embættistöku sína 1. ágúst 1968 þar til að hann ávarpaði Alþingi við þinglausnir 25. maí 1980, lagði hann áherslu á það sem sameinaði þjóðina – og hann talaði til allrar þjóðarinnar – ekki einkum til afreksmanna á sviði viðskipta og atvinnulífs – og hann lagði áherslu á það sem sameinaði þjóðina og gerði Íslendinga að þjóð. Enginn efaðist heldur um heiðarleika og einlægni Kristjáns Eldjárns sem forseta.

Nú tala skillitlir menn um, að Ólafur Ragnar Grímsson verði að „standa vaktina” áfram sem forseti og sjá til þess að Ísland – og jafnvel heimurinn allur bjargist – komist klakklaust út úr þeim vanda – óvissutímanum sem að steðjar. Sjálfur fer Ólafur Ragnar Grímsson fremstur í þeim flokki og þykist ekki gera sér grein fyrir, að það eru aðrir sem eiga að standa þá vakt í þingræðis- og lýðræðislandi: löggjafarþing, ríkisstjórn – og dómstólar. Aldrei minnist Ólafur Ragnar Grímsson í kosningabaráttu sinni á „land, þjóð og tungu”, sögu þjóðarinnar eða það sem sameinar hana – heldur miklar fyrir sér og öðrum óvissuna og hættuna, sem að steðjar. Slíkt hentar betur í þeim hræðsluáróði sem hann notar í málrófi sínu og virðist falla mörgum vel.

Sannarlega eru blikur á lofti – eins og verið hafa í þúsund ára sögu þjóðarinnar. En það er ekki hræðslan sem bjargar Íslendingum – né öðrum þjóðum, heldur samstaða og sameiginlegur arfur, réttlæti og heiðarleiki, heiðarlegur forseti sem þekkir takmörk sín, stendur sína plikt sem forseti, ekki sem stjórnmálamaður – stjórnmálaflokkur eins manns.

Greinin birtist í FRÉTTABLAÐINU 21. júní 2012 

Tvær þjóðir

Er það rétt, að á Íslandi búi tvær þjóðir, önnur sem fer að lögum, virðir rétt, vill heiðarleika í samskiptum, hlustar á rök og semur sig að sameiginlegum reglum og menningu – og hin sem fer ekki að lögum, virðir engar reglur, skeytir ekki um álit almennings, virðir ekki dóma, setur sér eigin lög, fer sínu fram - hvað sem landslög og dómar segja - og virðir rétt annarra að vettugi?

Forseti framtíðarinnar

Til þess að sigrast á gamla forsetanum - tíma spillingar, lyga og sundrungar - þurfa allir, sem vilja á Íslandi nýja hugsun, nýjan tíma samstöðu - og málefnalegs ágreinings og samræðu - að sameinast um Þóru Arnórsdóttur, sem ein getur sigrað ÓRG.

Af þeim sökum þarf að fara þess á leit við hina frambjóðendurna, að þeir dragi framboð sitt kurteislega til baka, svo að eftir standi annars vegar gamli tíminn, fortíðin: Ólafur Ragnar Grímsson - og nýi tíminn, framtíðin - Þóra Arnórsdóttir.

Það sem allir frambjóðendur aðrir en ÓRG vilja, er nýr tími, ný hugsun, ný framtíð, nýr forseti, sannleikur og heiðarleiki. Ekki gömlu lygina enn ein fjögur árin í viðbót.