Ný stjórnarskrá

Brýna nauðsyn ber til þess að móta nýja stjórnarskrá nú. Til þess leggja margar ástæður. Í fyrsta lagi er núverandi stjórnarskrá úrelt og gamaldags og tákn um liðinn tíma. Uppbygging og skipulag hennar, orðalag og efnistök svara ekki kalli tímans. Stjórnskrá á að vera stuttorð, gagnorð og auðskilin og hún á að tryggja á borði – enn ekki aðeins í orði – þrískiptingu valds, jafnrétti á öllum sviðum, frelsi til orða og athafna, en um leið ábyrgð einstaklinga, félaga og stofnana, lýðræðisleg réttindi og félagslegt öryggi.

Í öðru lagi er það krafa þjóðarinnar að setja ný grundvallarlög. Hrunið varð þess valdandi að viðhorf til stjórnmálamanna hefur breyst. Nú er krafan að stjórnmálamenn sýni heiðarleika og gangist við ábyrgð – og allar stjórnarathafnir séu gagnsæjar. Ný stjórnarskrá á að stuðla að trausti milli kjósenda og stjórnmálamanna í upplýstu fulltrúalýðræði.

Í þriðja lagi er sundrung í þjóðfélaginu, vartraust á Alþingi, reiði og vonleysi. Gildi nýrrar stjórnarskrár felst í því að sameina þjóðina, lægja öldur, vekja von og efla traust á Alþingi, efla traust á stjórnmálaflokkum og stjórnmálamönnum. Í upplýstu fulltrúalýðræði komumst við ekki af án stjórnmálaflokka, en við verðum að geta treyst stjórnmálaflokkum og stjórnmálamönnum. Ný stjórnarskrá á að veða samfélagssáttmáli.

Stjórnskrá á aðeins að geyma grundvallarlög – meginreglur samfélagsins. Þessum grundvallarlögum á Alþingi ekki að geta breytt - heldur stjórnlagaþing sem kjörið er af almenningi með landið allt sem eitt kjördæmi. Fyrsti kafli stjórnarskrárinnar á að fjalla um mannréttindi og heiðarleika, sem er krafa þjóðfundar. Fyrsta setning stjórnarskrárinnar á að vera: Virðing fyrir sérhverjum einstaklingi er ófrávíkjanleg og algild.

Fækka á þingmönnum í 36 og bjóða fram í 18 tvímenningskjördæmum með jöfnu vægi atkvæði. Með þessu verður ábyrgð þingmanna meiri og þekking þeirra á hagsmunum fólksins meiri og tengsl þingmanna við kjósendur meiri - og meiri athygli beinist að hverjum og einum þingmanni. Þekking og persónuleg kynni eru nauðsynleg í upplýstu fulltrúalýðræði.

Stjórnarskrá skal reist traustri siðvitund og stuðla að virðingu fyrir sögu Íslands og hefðum íslenskrar tungu.

Athugasemdir

[H.T. Bjarnason (IP-tala skráð) 22.11.2010 kl. 20:22]

Svei mér ... ég gæti vel hugsað mér að kjósa þig.

[Tryggvi Gíslason, 22.11.2010 kl. 20:36]

Gerðu það þá bara, H.T. Bjarnason.

[Valdimar Samúelsson, 22.11.2010 kl. 22:25]

Ég skal kjósa þig er þú ert svarin ESB andstæðingur annars ekki. Andstæðingar hafa það í huga að þjóð verði ekki framseld hæstbjóðanda.

[Tryggvi Gíslason, 22.11.2010 kl. 22:44]

Því miður get ég ekki lofað þér því, Valdimar, að verða "svarinn ESB andstæðingur" um aldur og ævi. Íslendingar eru Evrópuþjóð og eiga samleið með þjóðum Evrópu.

Hins vegar vil ég fá að vita, hvaða reglur eiga að gilda í þessu ríkjasambandi áður en ég tek afstöðu - og vonandi verður það innan tíðar. En ef stofna á sambandríki Evrópu - er ég því andvígur.

[Gunnar Waage, 23.11.2010 kl. 03:33]

Aðalatriðið er að tryggt sé að ekki sé með nokkru móti hægt að framselja strandríkisréttindi Íslendinga. Afrakstur okkar af þorskastríðum tryggði okkur 200 mílna fiskveiðilögsögu sem er síðan lögvarin í Hafréttarsamningi Sameinuðu Þjóðanna.

Strandríkisréttindin færast yfir til Evrópusambandsins við aðild.

Nú verður reynt að koma í gegn tilslökunum á þessum ákvæðum í stjórnarskrá til að undirbúa jarðveg fyrir aðild. Ég held að hver sem er geti gert sér grein fyrir því hvaða afleiðingar það hefði í för með sér fyrir þjóð sem er með yfir 50% af sínum tekjum af fiskveiðum.

[Þorsteinn Siglaugsson, 23.11.2010 kl. 09:49]

Hér er margt vel sagt, meistari, en sumt finnst mér orka tvímælis. Ég er sammála þér um að athöfnin sjálf, að setja nýja stjórnarskrá, eigi að geta hjálpað til við að sameina og efla traust. Samt kann að vera að betra sé að ráðast í slíkt verkefni þegar ekki er upplausn og sundrung heldur samhugur og von á framtíðina.

Núverandi stjórnarskrá hefur reynst okkur ágætlega. Sé hún óskýr í einhverju er sjálfsagt að endurskoða orðalag og skýra hugtök. Það eitt og sér kallar ekki á algera endurgerð.

Að lokum er ég sammála þér um að stjórnarskrá eigi að geyma grundvallarlög. Þeim á sem sjaldnast að þurfa að breyta. Hins vegar skil ég ekki hvernig heiðarleiki eða virðing fyrir einstaklingum á að geta verið hluti af grundvallarlögum. Þetta eru dyggðir. Einstaklingar geta haft dyggðir. Ríki geta ekki haft dyggðir. Þær koma stjórnarskrá í rauninni ekkert við.