Snjalltæki, skólastarf og íslenskt tunga

Undanfarin ár hefur mikið verið rætt og ritað um samskipti Íslendinga við snjalltæki, einkum tæki og tól á borð við eldavélar, ísskápa og ekki síst bíla framtíðarinnar, sem einvörðungu muni skilja ensku í samskiptum við notendur. Telja sumir þessi „enskumælandi” snjalltæki gangi að íslenskri tungu dauðri. Þótt erfitt sé að spá – einkum um framtíðina – er það spá mín, að aðrir þættir gætu orðið þessu elsta tungumáli Evrópu að falli, enda hefur komið í ljós að unnt er að nýta tækni sem gerir samskipti við snjalltæki á íslensku auðveld. Það sýnir m.a. árangur íslenskra starfsmanna hjá Google eins og getið var um í fréttum á dögunum. 

Á netinu er vefsíða Snjallskólans, en netfang hans er: http://www.snjallskoli.is. Þar er að finna greinar og upplýsingar um ýmislegt sem hefur verið að gerast í samskiptum Íslendinga við snjalltæki undanfarin ár. Ritstjóri vefsíðunnar, Sveinn Tryggvason rekstrarverkfræðingur, segir í kynningu, að tilgangurinn með vefnum sé að safna og miðla upplýsingum til kennara og nemenda og annarra sem láta sig menntun varða og leggja eitthvað af mörkum í umræðunni um skólastarf á Íslandi í von um betri menntun og betri skóla. Eitt af markmiðunum með Snjallskólanum sé að stuðla að því að nám í skólum á Íslandi búi nemendur betur undir framtíðina, stuðla að betri – „snjallari“ – skólum á Íslandi, skólum sem búi nemendur undir líf og starf í lýðræðisþjóðfélagi og frekara nám. Snjalltæki, s.s. snjallsími og spjaldtölva, hafi rutt sér til rúms á örfáum árum og hafi þegar sett mark sitt á íslenskt samfélag. Sé rétt á málum haldið geti notkun snjalltækja í skólastarfi valdið straumhvörfum á öllum skólastigum og haft áhrif á hvernig kennarar kenna og hvernig nemendur læra, hvað þeir læra og hvenær þeir læra. Snjallskóli muni fjalla um og hvetja til umræðu um þessi mál. Jafnframt sé ástæða til að fjalla um áhrif snjalltækja, samfélagsmiðla og annarrar tækniþróunar síðustu ára á félagsleg tengsl fólks, líðan nemenda og aðra þætti sem koma námi og kennslu við og eru óneitanlega hluti af skólastarfi og samvinnu heimilis og skóla.

Við þetta má bæta, að íslensk tunga hefur aldrei staðið sterkar sem lifandi þjóðtunga en nú. Undanfarna áratugi hefur verið ritað um fleiri þekkingarsvið á íslensku en nokkru sinni. Skáldsagnagerð, leikritun, ljóðagerð hafa aldrei verið öflugri svo og kvikmyndagerð og gerð útvarps- og sjónvarpsþátta og nú síðast rapp á íslensku. Vandaðar bækur um fjölbreytt efni hafa verið gefnar út undanfarna áratugi og fleiri njóta kennslu í íslensku máli, málnotkun, bókmenntum og sögu þjóðarinnar bæði á Íslandi og erlendis en nokkru sinni áður. Rannsóknir eru stundaðar á íslensku máli, bókmenntum, sagfræði, fornleifafræði, félagsvísindum, mannfræði og heimspeki í háskólum á Íslandi og í öðrum annarra rannsóknarstofnunum. Nýyrðasmíð er öflugri en nokkru sinni og hafa bæði einstaklingar, stofnanir og fyrirtæki atvinnulífsins tekið þátt í því starfi auk þess sem Íslensk málnefnd og Íslensk málstöð vinna mikilsvert starf.  

Það er því annað en fall íslenskrar tungu sem þarf að óttast meira á landinu kalda.