SĮLUMESSA, ljóšabók meš djśpar rętur

Geršur Kristnż hefur gefiš śt sjöundu ljóšabók sķna sem hśn nefnir Sįlumessu.  Bókin „flytur bęn žeirra sem lifa um aš sįl žess lįtna megi bjargast” og „sungin messa yfir konu sem féll fyrir eign hendi svo aš žjįning hennar og lķf fįi ekki aš gleymast,” eins og segir ķ kynningu į kįpusķšu.

Geršur Kristnż hefur įšur fjallaš um ofbeldi gegn konum.  Ķ ljóšabókinni Drįpa er fjallaš um morš į konu ķ Reykjavķk įriš 1988 og ķ ljóšabókinni Blóšhófni, sem śt kom 2010, segir frį jötnameynni Gerši Gymisdóttur sem Skķrnir, skósveinn Freys, sótti ķ Jötunheima handa hśsbónda sķnum.  Er frįsögn hinna fornu Skķrnismįla endursögš Blóšhófni og lżst įtökum, harmi og trega Geršar Gymisdóttur sem beitt var valdi og hśn neydd burt frį heimkynnum sķnum til aš žżšast gušinn Frey ķ lundinum Barra.

 

Mannlķf

Sem ritstjóri tķmaritsins Mannlķfs birti Geršur Kristnż įriš 2002 grein eftir unga konu frį Akureyri sem misnotuš hafši veriš barn aš aldri af eldri bróšur sķnum.  Vakti greinin athygli, en Geršur Kristnż fékk hins vegar žungan dóm frį sišanefnd Blašamannafélags Ķsland fyrir aš birta greinina.  

Įriš 2005 kom sķšan śt bókin „Myndin af pabba - saga Thelmu” en Thelma Įsdķsardóttir og fjórar systur hennar sem ólust upp ķ Hafnarfirši į sjöunda og įttunda įratug aldarinnar sem leiš uršu um įrabil fyrir grimmilegu kynferšislegu ofbeldi frį hendi föšur sķns og annarra barnanķšinga.  Fyrir žessa bók fékk Geršur Kristnż bókmenntaveršlaun Blašamannafélags Ķslands.  Mikiš breyttist žvķ į žessum žremur įrum. Og enn eru višhorf til ofbeldis sem betur fer aš breytast.

 

#MeToo hreyfingin

Enn lętur Geršur Kristnż til sķna heyra um ofbeldi karla gegna konum, žvķ aš segja mį aš ljóšin ķ Sįlumessu séu skrifuš inn ķ nżjasta žįtt frelsisbarįttu kvenna vķša um heim – #MeToo hreyfingarinnar.  Ljóšabįlkurinn lżsir ofbeldi karla gegn konum – ķ žessu tilviki karlmanns gegn ungri stślku – stślkubarni, systur sinni.  Ljóst er aš kveikjan aš ljóšabįlknum er saga ungu konunnar frį Akureyri og er bęrinn aš hluta umgjörš kvęšabįlksins:

 

Pollurinn

lagšur svelli

 

Žaš hvein

ķ ķsnum undan

skautum barnanna

 

eins og

hnķf vęri

brugšiš į brżni

 

Og žaš eru aš koma jól – en:

 

Hann leitaši

į žig žegar

hann kenndi

žér aš lesa

 

Įsa sį sól

Ani rólar

 

Žś óttašist aš

žaš sama biši barna hans

 

Naumast er unnt aš lżsa tilfinningum barns į myndręnni hįtt:

 

Bernska žķn

botnfrosin tjörn

 

Myndhverfingar 

Eins og ķ fyrri ljóšabókum Geršar Kristnżjar einkenna sterkar myndhverfingar ljóšin:

 

Grżlukerti uxu

fyrir glugga

 

Žś horfšir śt um

vķgtenntan skolt

vetrarins

 

Geršur Kristnż leitar til annarra tungumįla til žess aš finna orš og vitnar ķ tungumįliš farsi, persneskt mįl, žar sem oršiš tiįm er notaš um „ljómann ķ augum okkar žegar viš eignumst vin” en „žaš vantar orš yfir skelfinguna sem hrķslast eins og snjóbrįš nišur eftir hryggnum” – segir Geršur Kristnż.

Lżsingar į sorgarfargi konunnar eru įhrifamiklar og Geršur Kristnż bregšur fyrir sig samlķkingum eins og:

 

Helvķti, hér er sigur žinn

Dauši, hér er broddur žinn

 

Žöggunin

Og svo er žaš skömmin og fólkiš ķ žorpinu vill žagga nišur söguna:

 

Fólkiš vildi ekki

aš sagan bęrist śt

 

Hśn vatt sér

undir augnalok žeirra

sleit žau af

sem blöš af blómi

 

Enginn unni

sér hvķldar

 

Žau žyrlušu žögn

yfir orš žķn

örfķnu lagi af lygum

svo enginn žyrši

aš hafa žau eftir

 

Seinna skilaši

fólkiš žitt

laununum

– klinki ķ plastpoka

 

30 silfurpeningar!

sagši žaš

 

Mannssonurinn - mannsdóttirin

Og tilvķsanir ķ sögu svika og ofbeldis halda įfram, söguna um mannssoninn sem svikinn var. Nś er žaš mannsdóttirin sem var svikin:

 

Vissulega varstu

mannsdóttirin

sem var fórnaš

 

Sagan žķn

birtist svo hver

sem į hana trśir

glatist ekki

 

Mįttur skįldskaparins

En ofbeldismašurinn fęr makleg mįlagjöld:

 

Bįtskjafturinn

hvolfist yfir hann

 

keiparnir

ganga inn ķ

bringu og hrygg

 

Rökkurnökkvinn

sekkur

 

Geršur Kristnż er žarna aš vķsa til skįldskaparins, nökkvans eša dvergaskipsins, sem rętt er um ķ Skįldskaparmįlum, en skįldskapur – ljóšiš – į eftir aš refsa ofbeldismönnum allra tķma og žvķ er von:

 

Tennurnar

hafa veriš

dregnar śr

vetrinum

 

Hjarniš

hrśšur į sęršri jörš

hśn ber sitt barr

 

Višlag kvęšabįlksins er, aš žaš vantar orš: „Žaš vantar orš yfir snjóinn sem sest į örgranna grein bjarkar ķ stingandi stillu,” eins og skįldiš segir.  Og lokaorš kvęšabįlsins eru:

 

Žaš vantar orš

Žaš vantar orš 

Ekki er unnt aš gera žessum įhrifamikla kvęšabįlki Geršar Kristnżjar višhlķtandi skil ķ oršum – žaš vantar orš.  Žaš veršur aš lesa ljóšabįlkinn. Allir hugsandi menn, konur og ekki sķst viš karlar žurfum aš lesa bįlkinn – lesa Sįlumessu Geršar Kristnżjar – ekki einu sinni heldur sjö sinnum sjö.

 

Tryggvi Gķslason 20.10.2018


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband